Door Catherine Koekoek (Erasmus Universiteit Rotterdam)

“Omdat je daar niet aan denkt.” Als een Nederlandse versie van Logan Roy reageert John de Mol in januari op de ontluisterende getuigenissen van seksueel wangedrag bij The Voice of Holland die werden gepresenteerd in een speciale aflevering van BOOS. Journalist Tim Hofman vraagt hem of er ook procedures waren, richtlijnen om seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan. Nee, officiële procedures waren er niet, reageert de Mol. Voor hem is dat ook niet nodig, want het is simpelweg ondenkbaar dat zoiets in zijn bedrijf zou gebeuren.

Ik struikelde erover, die ondenkbaarheid. Het is hetzelfde sentiment dat onder veel reacties op de aflevering lijkt te liggen: dat je het nog steeds niet kan geloven, dat het schokkend is en verbijsterend. De Mol zegt het zelf over de aantijgingen tegen Marco Borsato. “Ik kan het me gewoon niet voorstellen.”

Eigenlijk geloof ik hem wel, wanneer hij dat zegt. Filosofe Sara Ahmed heeft het in haar werk vaak over oriëntatie: waar je je op richt, bepaalt wat wel en niet zichtbaar is. Of een seksistische opmerking je opvalt, of dat je die als normaal ziet en weglacht. Zo’n oriëntatie is geen neutraal gegeven en wordt versterkt door sociale en institutionele normen. Ahmed beschrijft bijvoorbeeld in haar boek ‘Complaint!’, hoe instituties als de universiteit het haast onmogelijk maken om ervaringen van discriminatie en seksueel wangedrag effectief te uiten, zelfs als er (in elk geval op papier) wel procedures zijn.

Wanneer iets zo ondenkbaar is dat het simpelweg niet mag bestaan, dan wordt degene die het wel ervaart, zelf het probleem. Niet zo gek dat slachtoffers van seksueel wangedrag, of van ander grensoverschrijdend gedrag en discriminatie, niet massaal hun mond opentrekken. Natuurlijk kan De Mol het zich niet voorstellen, heeft hij het zelf nooit gevoeld, zelfs geen signaal gekregen. En dat komt hem bijzonder goed uit: zo hoeft er ook niets te veranderen.

Verder lezen?

Ahmed, Sara. 2006. Queer Phenomenology: Orientations, Objects, Others. Durham & London: Duke University Press.

Ahmed, Sara. 2021. Complaint! Durham: Duke University Press.

Vond je dit een goed artikel? Bij Nader Inzien zet zich in voor de verspreiding van serieuze filosofische kennis en analyse. We kunnen het platform draaiende houden dankzij de inzet van vrijwillige auteurs en redacteuren en de steun van lezers zoals jij. Word daarom vriend van BNI of steun ons met een donatie.

Meer:

Volg ons op

TwitterInstagramFacebook

Op de hoogte blijven per mail?

Wanneer wil je een e-mail ontvangen?

Steun ons

Doneer Word vriend

3 Comments

  1. Ik ken, weet, zie het niet, en daarom bestaat het niet.
    Juist omdat veel mensen hun vooringenomenheid centraal stellen, gaan ze voorbij aan de werkelijkheid, de feiten, de logica. Ontkennen die zelfs.
    Zo laten interviews van Trumaanhangers zien dat zij het onderzoek Capitoolbestorming niet volgen. Dat zij zelfs getoonde getuigenissen niet accepteren als waarheid.
    De boeren en sympathisanten ontkennen het stikstof/ammoniak probleem in NL.
    De industrie en politici ontkennen de miljoenen jaarlijkse doden, internationaal, door luchtverontreiniging.
    VVD’ers willen weer 130 km rijden, doen ze nu al, zo te zien.
    Rusland creëert onwetendheid bij de eigen bevolking, zodat zij niet weten, begrijpen en in opstand komen dat hun onschuldig broedervolk wordt uitgemoord.
    Criminelen zijn nooit bezig met de schade die zij slachtoffers berokken.
    Dit fenomeen is wellicht de gevaarlijkste ontwikkeling in de maatschappij omdat het zo massaal voorkomt, en toont het gevaar dat de mens vormt voor zichzelf en de wereld.

  2. Volkomen juist, zoals Heijman het stelt, maar dat het een nieuwe ontwikkeling is bestrijd ik. Integendeel, vooringenomenheid is zo oud als de mensheid. Onze kracht als mens, het vermogen betekenis te geven (Paul van Tongeren), is op dit punt tevens onze zwakte. Poetin hecht zo’n grote betekenis aan Rusland dat hij er een oorlog voor over heeft.

  3. Het is zeker niet nieuw, heer de Werd, maar de omvang en daarmee impact in onze “beschaafde-” en ontwikkelde wereld is beangstigend groot.

Comments are closed.