Door Bij Nader Inzien (redactie)

Zaterdag 22 april 2017 overleed Hubert L. Dreyfus op 87-jarige leeftijd, na bijna een halve eeuw als hoogleraar filosofie te hebben gewerkt aan UC Berkeley. Zijn baanbrekende werk in de fenomenologische traditie en ideeën op het gebied van skills en expertise hebben een blijvende indruk achtergelaten.

Dreyfus was verantwoordelijk voor de introductie van onder meer Heidegger en Merleau-Ponty aan Amerikaanse universiteiten als Harvard en MIT in een tijd waarin deze daar nog nauwelijks gelezen werden. Later doceerde hij ook in Europa, onder meer in 2003, toen hij de Spinoza-leerstoel bekleedde aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn Spinoza-lezing verkende hij onder meer een notie van authenticiteit die draait om het vermogen om een gevestigde sociaal-culturele praktijk te veranderen. Een onderwerp dat in de huidige tijd van grote en globale maatschappelijke uitdagingen alleen maar actueler wordt.

Dreyfus’ manier van lesgeven was enerverend en motiverend: door zijn openheid voor nieuwe ideeën en perspectieven voelden zijn colleges als een ontdekkingsreis, hij kreeg iedereen op het puntje van zijn of haar stoel. In het jaar (2005) dat ik visiting scholar was aan UC Berkeley was ook Alva Noë een vaste bezoeker van Dreyfus’ colleges over Merleau-Ponty, en werden er ook buiten de colleges nog vele discussies gevoerd over issues die tijdens de colleges aan bod gekomen waren.

Dreyfus is verder bekend vanwege zijn kritiek op de kunstmatige intelligentie. Aan de basis daarvan stond zijn onderzoek naar de contextgevoeligheid van de ervaren relevantie van aspecten van een situatie (waarop vaardigheden en expertise aangrijpen). Deze kritiek is nog steeds belangrijk en actueel. Hij is ook één van de pioniers van de filosofie van belichaamde cognitie, een vakgebied dat de laatste jaren een steeds prominentere rol speelt binnen de cognitieve wetenschappen en de philosophy of mind. Door zijn samenwerking met Berkeley-collega en neurowetenschapper Walter Freeman was Dreyfus één van de eerste filosofen was die inzag dat de cognitieve neurowetenschappen kunnen leren van de theorie van complexe systemen: de neurodynamica van het gehele brein, ingebed in lichaam en omgeving, is cruciaal voor het wetenschappelijk begrijpen van intentionaliteit.

Voor een uitgebreidere schets van Dreyfus’ leven en invloed beveel ik deze necrologie door Sean Kelly aan: http://dailynous.com/2017/04/24/hubert-dreyfus-1930-2017/.

– door Erik Rietveld, senior researcher aan de Universiteit van Amsterdam (afdeling Wijsbegeerte, Amsterdam Brain and Cognition en AMC) – 


Meer:

Volg ons op

TwitterInstagramFacebook

Op de hoogte blijven per mail?

Wanneer wil je een e-mail ontvangen?

Steun ons

Doneer Word vriend