Door Pieter Adriaens (Hoogleraar KU Leuven)

Weet u waarom zowel vogels als harige mannen zo wulps zijn? Sommige filosofische teksten uit de antieke oudheid zijn een onuitputtelijke bron van verbazing. Neem nu de zogenoemde Problemata – een compilatie van natuurfilosofische teksten die wellicht onterecht worden toegeschreven aan Aristoteles. Het boek bevat ongeveer 800 vragen die nagenoeg allemaal betrekking hebben op natuurlijke fenomenen, zoals dronkenschap, ‘dingen die stinken’ (Boek 13) en anale seks bij homoseksuele mannen.

Vanuit hedendaags perspectief zijn sommige vragen, en de meeste antwoorden, volstrekt onbegrijpelijk, voornamelijk omdat ze zijn gebaseerd op de toenmalige leer van de lichaamsvochten, de zogenoemde humorale pathologie. Het antwoord op mijn beginvraag is bijvoorbeeld: ‘Omdat ze veel vocht bevatten.’ (Boek 4, Vraag 31) De bevreemding die daarmee gepaard gaat, is op zich al een goede reden om het werk ter hand te nemen.

Daarnaast valt ook de vrijmoedigheid van de auteur op, onder meer in Boek 4, dat volledig is gewijd aan vragen over seks. Wat dacht u van de volgende vraag: ‘Waarom genieten bepaalde mannen van passieve [anale] seks en waarom begeren sommige eveneens ook een actieve rol en andere niet?’ (Boek 4, vraag 26) De antwoorden zijn minder belangrijk dan de vaststelling dat een dergelijk onderwerp betamelijk was voor een filosoof. Sinds de christelijke middeleeuwen is het filosofische enthousiasme omtrent seksualiteit sterk bekoeld. Tijd voor een remonte!

Dit is een aflevering uit de rubriek ‘Een Kleine Ode Aan’. In ongeveer 250 woorden looft een Nederlandse of Vlaamse auteur een al dan niet vergeten filosofisch pareltje.

Meer lezen?

Pieter R. Adriaens & Andreas De Block (2015). Born This Way: Een Filosofische Blik op Wetenschap en Homoseksualiteit. Leuven: LannooCampus.


Volg ons op

TwitterInstagramFacebook

Op de hoogte blijven per mail?

Wanneer wil je een e-mail ontvangen?

Steun ons

Doneer Word vriend