Door Gunter Bombaerts (Universitair docent Technische Universiteit Eindhoven)
Ik mediteer. En ik ben overtuigd dat het werkt. Ik ben meer gefocust, er zijn oude lichamelijke kwalen verdwenen, en ‘ik’ kan ‘mijn gedachten’ (een stukje) beheersen. Maar het is ook erg ingrijpend voor mijn wereldbeeld, mijn te zwakke concepten van zelf, vrije wil en het goede leven.
Dus ga ik als filosoof op zoek naar duiding. Die vind ik de wetenschappelijke literatuur, een aanrader is ‘Handbook of Mindfulness: Theory, Research, and Practice’ van Kirk Warren Brown, J. David Creswell en Richard M. Ryan. Dit handboek geeft een rationele, cognitieve ondersteuning van de effecten van meditatie.
Bhikkhu Analayo’s ‘Satipatthana, de directe weg naar bevrijding’ heeft ook de voor mij noodzakelijke rationele aanpak. Hij geeft in dit boek een tekstverklaring van een standaardwerkje uit het Boeddhisme. De Satipatthana, opgenomen in het boek, is een tekst van 10 pagina’s hoe te mediteren. De 270 pagina’s beargumenteren rigoureus specifieke filosofische interpretaties van zelf, vrije wil en het goede leven. Ik ben het niet met alles eens, soms staat het ver van mijn westers bed, maar ik kan hier rationeel mee aan de slag.
Maar dit boek verdient het felbegeerde ‘Kleine Ode’ label omdat het de rationele benadering prachtig verenigt met de praktische ondersteuning van de directe meditatieve ervaring. Het is dus ook een (niet naïef!) doe-boek dat de lezer desgewenst ondersteunt in de verdieping van de meditatie.
Dit is een aflevering uit de rubriek ‘Een Kleine Ode Aan’. In ongeveer 250 woorden looft een Nederlandse of Vlaamse auteur een al dan niet vergeten filosofisch pareltje.
Je hebt gelijk. Sommige dingen uit het Boeddhisme staan ver van het Westerse bed. Wist je dat er een filosoof is die een model heeft gevonden om Boeddhisme, Taoisme en het Westerse denken naast elkaar te leggen? Die filosoof heet Ulrich Libbrecht. Hij heeft die filosofie de naam ‘comparatieve filosofie’ genoemd. Zijn bekendste werk heet ‘Oosterse filosofie’. Misschien een goede boekentip.