Door Linde van Schuppen (Promovendus Radboud Universiteit Nijmegen)

In zijn podcast presenteert Tim Fransen misschien nog wel meer humor dan dat we van hem gewend zijn op het podium.

Naar aanleiding van ingestuurde vragen van Volkskrant-lezers verkent hij in de eerste aflevering theoretische en ethische vraagstukken rondom de onverschilligheid van het universum, complottheorieën, klimaatverandering en de vraag of een virus een wil heeft. Van Dennetts ‘intentional stance’ tot het absurdisme van Camus: het passeert allemaal de revue zonder met namen te strooien of te vervelen.

De tweede aflevering heeft een meer ethische en politieke insteek en is daarmee urgenter dan de eerste, hoewel iets minder zalvend voor de ziel. Fransen wijst ons op onze inconsistenties zonder met zijn vinger te zwaaien. Gelukkig pretendeert hij ook niet neutraal te zijn. Een aantal interessante historische feiten over de nazi’s en de militaire strategie van de Russen zetten zijn argumenten kracht bij.

De derde aflevering gebruikt de filosofie achter de jaren 80 knaller ‘We are the World’ als kapstok voor een onderzoek naar de relatie tussen globalisering, nationalisme en de aard van het collectief. Precies wanneer de aflevering wat veel op inzichten uit de psychologie dreigt te gaan leunen, komt Fransen met een interessante beschouwing op de paradoxale relatie tussen mens en techniek: hoe meer techniek een samenleving tot haar beschikking heeft, hoe kwetsbaarder ze wordt.

In de laatste aflevering onderzoekt Fransen of er eigenlijk wel hoop is voor de toekomst. Hij vraagt zich af of zijn pessimisme hem er niet van weerhoudt daarachter te komen. Ook in deze aflevering speelt psychologisch onderzoek een rol en dat vergroot de verleiding tot simplisme – empirische bevindingen lijken vaak (onterecht) ‘nou eenmaal zo te zijn’. Gelukkig problematiseert Fransen zijn uitspraken altijd net op het moment dat je bezwaren wilt opwerpen.

Aan het einde komt de podcast serie in vorm en inhoud terug op het thema waar ze mee begon: de kwetsbaarheid van het menselijk bestaan. Om deze kwetsbaarheid extra te benadrukken zingt Fransen een Whitney Houston Medley die zo aandachtig en lang en doorgaat dat het een drijfveer voor het maken van de podcast moet zijn geweest. Op zich al reden genoeg om te luisteren.

Fransen is in staat om gewichtige en ingewikkelde vragen in een vederlichte vorm te bespreken zonder ongenuanceerd of oppervlakkig te worden: een knap staaltje publieksfilosofie.

Doordat ‘Beschaving: de nabeschouwing’ associatief laveert tussen zeer diverse onderwerpen en flink wat komische intermezzo’s kent, is de podcast ook interessant voor de doorgewinterde filosoof-specialist. Een aanrader dus!


Meer:

Volg ons op

TwitterInstagramFacebook

Op de hoogte blijven per mail?

Wanneer wil je een e-mail ontvangen?

Steun ons

Doneer Word vriend