De zin ‘Mark Rutte is politicus’ is overduidelijk waar. Een pedante taalfilosoof wil uitleg: waarom is deze zin waar? Intuïtief gaat de uitleg ongeveer zo:…
Volg ons op
Iets insturen?
Bertrand Russell en de dochter van Mark Rutte
Dankbaarheid is goed voor je…
Laatst zat ik te mediteren en terwijl ik op het ritme van de rustige begeleidende stem langzaam mijn gedachten liet verstillen, zei ze ineens: “Wetenschap…
Net-Nix: Over manipulatie en autonomie
Wat Netflix betreft. Drie dingen vervullen mijn gemoed met steeds nieuwe en toenemende frustratie, hoe vaker en langduriger mijn verstand zich erop toelegt. Op de…
Cyborgs drinken geen natuurwijn, maar eten wel siliconen in plaats van proteïnen
De klimaatalarmisten en natuurgekkies onder ons demoniseren de technologie, verheerlijken de natuur en schetsen een dystopisch toekomstscenario. Maar wij zijn inmiddels tot cyborg geëvolueerd, tot…
Worden doe je nooit alleen
Filosofen willen al eens lange zinnen maken over het Zijn en de zijnden. Gilbert Simondon is een filosoof die hier de onzin van aantoont. Niet…
We maken geen onderdeel uit van de natuur
Bij het opmaken van een voorlopige tussenstand van de ‘survival of the fittest’ lijkt de mens voorop te liggen. Vroeger waren verschijnselen zoals meteorietinslagen of…
Waarom bedreiging van wetenschappers en politici niet alleen een zaak voor de rechter is
“Corrupte zakkenvullende volksverlakker” is één van de vriendelijkere beschuldigingen in de dreigmail die OMT-lid Marion Koopmans rond de kerstdagen ontving en deelde op Twitter. Onlangs…
De prijs van gas is niet te hoog, maar te laag
Sinds afgelopen najaar springen de prijzen voor het verwarmen van je huis omhoog. In een jaar tijd waren de kosten al verdubbeld, maar nu Rusland…
God is dood, leve god
Sinds de introductie van de iPhone in 2007 zijn diensten als WhatsApp, Instagram en de cloud niet meer weg te denken. De producten en diensten…
Over vrije wil, loopgraven en liefde
Lieke Asma en Jurriën Hamer schreven allebei een filosofisch boek over de vrije wil en haalden allebei de shortlist voor de Socratesbeker. Toch trokken ze…
Een filosofische botsing van mensbeelden
Lieke Asma en Jurriën Hamer schreven allebei een filosofisch boek over de vrije wil en haalden daarmee de shortlist voor de Socratesbeker. Toch trokken ze…
Komedie: over menselijkheid
De afgelopen jaren zocht ik net als veel anderen naar manieren om de lockdowns door te komen. Zo las ik boeken en luisterde ik naar…
Russische militairen raken moreel verwond
Een Russische officier zegt in een tv-show op Russische staatstelevisie over de Russische militairen: “Er zijn hier [in de Russische krijgsmacht] veel mensen met gevechtservaring.…
Cancelcultuur is van alle tijden
Wat een commotie in kranten en op Twitter naar aanleiding van Carlo Ierna’s onderzoek over het aanpassen van de huidige filosofische canon. Spinoza wordt nu…
Dat doe ik ‘gewoon’
Mijn maag knorde zojuist. Knorde ik ook? Deed ik dat, dat knorren? Doen lijkt hier niet de beste omschrijving, maar toch was ik het, die…
Meneer Poetins politiek van eeuwigheid
Wat gaat er om in Vladimir Poetins hoofd? Dat is de vraag die mensen over de hele wereld zich momenteel stellen. Tot nu toe werd…
The Dawn of Everything herschrijft de geschiedenis en breekt de toekomst open
In den beginne leefden we samen in egalitaire groepjes van jagers en verzamelaars, maar gaandeweg de menselijke geschiedenis werden samenlevingen steeds groter, complexer, en hiërarchischer…
Een filosofie van de complottheorie
Geconfronteerd met de zorgen rond postwaarheid en coronacomplottheorieën is het niet verwonderlijk dat vele filosofen zich geroepen voelen om zich vandaag over complottheorieën uit te…
Bestaat toeval in de geschiedenis?
Als we de geschiedenis bestuderen, onderscheiden we vaak hoofd- en bijzaken: enerzijds de essentiële gebeurtenissen die de geschiedenis in beslissende mate bepaald hebben, anderzijds de…
Existentiële risico’s moeten prioriteit zijn voor het nieuwe kabinet
Als de coronapandemie ons iets heeft geleerd, dan is het dat we slecht voorbereid zijn op langetermijnrisico’s. De kans dat risico’s van deze aard zich…
De kloof tussen zwarte schimmel en vastgoedportefeuilles
“Het regent binnen. Letterlijk en figuurlijk”, zegt Willy Heikamp. Ze leidt Sander Schimmelpenninck rond in de sociale huurwoning van Sandra. De kozijnen rotten, het behang…
Wat is jouw politieke verantwoordelijkheid?
Ben je verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden in kledingfabrieken in Bangladesh? Voor extreem weer in de wereld als gevolg van klimaatverandering? Jij bent niet de oorzaak…
Cyborgs drinken geen natuurwijn
Vandaag de dag kun je geen gegentrificeerde wijk meer doorlopen zonder ergens op een ‘natuurwijnbar’ te stuiten. Hier serveren ze wijn zoals die ‘natuurlijk’ hoort…
Natuur als eigendom
“Give me the freedom to destroy,Give me a radioactive toy”– Porcupine Tree Ik kan de laatste tijd niet meer douchen zonder aan de conservatieve filosoof…
De Mol heeft gelijk, vrouwen moeten aan de bel trekken
Toen vorige maand de BOOS-uitzending over The Voice of Holland online kwam, zaten miljoenen mensen klaar om te kijken. Wat is er gebeurd, wat heeft…
Hoe poëzie kan helpen om filosofie te dekoloniseren
Het is algemeen bekend dat de literatuurwetenschap een discipline werd ten tijde van kolonialisme. In grote lijnen kan beargumenteerd worden dat haar totstandkoming als disciplinair…
Deelplatforms: doorgeefluiken of dirigenten?
Een betere wereld, met een betere economie – socialer, efficiënter, duurzamer. Tien jaar geleden geloofden we het nog. Toen werden ‘deelplatforms’ Uber en Airbnb onthaald…
Hoe lossen we de wooncrisis op?
In september stemde 56% van de Berlijnse inwoners tijdens een referendum voor het onteigenen van haar allergrootste vastgoedreuzen: een unicum. Ook in Nederland vloog het…
Het genot om even niemand te zijn
“Voor het eerst in de geschiedenis bouwen mensen stelselmatig betekenisloze plekken”, zo schreef filosoof Eugene Victor Walter eind jaren tachtig in zijn boek Placeways. Hij…
Waarom thuis dagdromen onmisbaar is
Thuiswerken is onderdeel van het ‘nieuwe normaal’ geworden. Een prima oplossing tegen een woekerend virus, maar werknemers raken er psychisch door in de knoop: al…
We hebben meer milieufilosofie nodig
De uitkomsten van de recente COP26-onderhandelingen in Glasgow zijn verontrustend. Volgens de Climate Action Tracker is het beste scenario voor de toekomst van de planeet…
Grenzen aan de vooruitgang
De klimaatcrisis is mede ontstaan door de consumptieve levensstijl van de moderne mens. De klimaatcrisis is dus ook een levensstijlcrisis. Volgens het IPCC (Intergovernmental Panel…
De beste filosofieboeken van het afgelopen jaar
De Socratesbeker wordt ieder jaar uitgereikt aan de auteur van het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek. De jury selecteerde twintig boeken die kans…
Ode aan de burgerdeugd
In de Nederlandse taal is ‘burgerlijk’ geen populair woord, allerminst in studentenkringen. De eerste uitleg van ‘burgerlijk’ door de Van Dale luidt: eenvoudig als een…
De best gelezen stukken van 2021
De redactie van Bij Nader Inzien selecteerde de tien best gelezen stukken van het afgelopen jaar. Veel leesplezier – en alle goeds voor 2022!
Is er iets mis met valse hoop?
Als je op internet zoekt onder de trefwoorden ‘hoop’ en ‘geneeskunde’, vind je talloze citaten van het type: ‘geen patiënt mag ooit de spreekkamer verlaten…
Na de toeslagenaffaire: op zoek naar de menselijke maat
Sinds de toeslagenaffaire horen we het steeds vaker: de ‘menselijke maat’ is verdwenen. Niet alleen kwamen deze woorden vaak terug in het rapport Ongekend onrecht…
Verdienen de ‘wappies’ hun lot?
‘Alleen samen krijgen we de coronawappies onder controle’. Dit zou een alternatieve slogan kunnen zijn voor de communicatie rondom het Covid-19 beleid: het stigmatiseren van…
Een gruwelijk misverstand
Zo’n dertig jaar geleden gaf een gruwelijk boek aanleiding tot een gruwelijk misverstand. Bret Easton Ellis publiceerde toen American Psycho, een verhaal over Wall Street-yuppie…
Bah, een boze vrouw
Feministisch activisme heeft een slechte reputatie. Van de suffragettes die streden voor het vrouwenkiesrecht in de vorige eeuw tot de vrouwenmarsen en pussyhats van deze…
Het is juist immoreel om kinderen níet te vaccineren
Nu het virus flink rondwaart in basisscholen en de ene na de andere klas naar huis wordt gestuurd, lijkt het extra belangrijk om kinderen jonger…
Waarom een democratie best een beetje wantrouwen kan gebruiken
Het vertrouwen van burgers in ‘de politiek’ – in de overheid, in de politieke instituties, in het kabinet – is de afgelopen maanden gedaald, meldde…
De liefde mag soms best haar tanden laten zien
Mahatma Gandhi, Jezus Christus en de hippies uit de jaren ’70 wisten het al langer: liefde kan sociale omwentelingen veroorzaken en zelfs revoluties ontketenen. Dat…
De kwaliteitszeef van de dode witte heteroman
Dat voornamelijk dode oude witte mannen de revue passeren in filosofiecurricula wereldwijd is nu wel bekend. Er zijn genoeg redenen aangedragen om dit fenomeen te…
Zonder relaties is er niets
Stel je voor: jij bent de wereld. Je bent het enige dat bestaat. Er valt niets te zien, niets te horen. Heb je dan eigenlijk…
Kun je vrij zijn als je niet anders kunt?
In Nederland is het merendeel van de organen die gebruikt worden voor transplantatie afkomstig van levende donoren. Daarbij gaat het vooral om nieren, maar in…
Hoeveel is een mensenleven ons waard?
Volgens antropoloog David Graeber (2013) komt in alle samenlevingen een onderscheid voor tussen twee vormen van waarde: enerzijds dingen die we kunnen verhandelen op basis…
Twee redenen waarom Nederland Afghaanse helpers moet evacueren
Moet Nederland de Afghanen evacueren die de Nederlandse missies hebben geholpen? Velen denken van wel, en discussies rondom deze belangrijke vraag blijven politiek een heet…
We moeten af van de feitenvrije canon
Afbeelding: Anna Maria van Schurman, portret door Jan Lievens Diversiteit staat voor mij als historicus van de filosofie direct in verband met representativiteit: een passende afspiegeling van de…
De coronamaatregelen bedreigen de solidariteit waarop ze juist zouden berusten
Solidariteit was tot voor kort iets van vroeger. Een jaren zeventig-begrip waar niemand in de geïndividualiseerde samenleving nog op zat te wachten. Studenten, werknemers en…