Illustratie: Wies Tesselaar Voor sommige mensen komt de dood als een verlossing, maar voor de meesten is de dood een bedreiging, op ieder moment eigenlijk…
Iets insturen?
Waarom de dood een kwaad is
Steun ons op wereldfilosofiedag en word vriend of donateur!
Beste BNI-lezer, Het is vandaag #worldphilosophyday: een dag waarop het belang van de filosofie wordt gevierd! Een belang dat de redactie van Bij Nader Inzien…
Probeer je kamerplant maar eens te bedanken
Foto’s: Anna Trap “Ik ben sinds corona zo dankbaar geworden voor de natuur,” zei een goede vriend laatst tegen mij. We maakten een avondwandelingetje door…
Ook een hypocriet heeft recht van spreken
“Wie ben jij om kritiek te leveren op mijn vlieggedrag? Je vliegt toch zelf ook nog? Kijk eerst naar jezelf, voor je anderen de maat…
De mens is haar verlangen
De mens is haar verlangen, aldus het roemruchte boek Anti-Oedipus van Gilles Deleuze en Félix Guattari. ‘Verlangen’ is volgens Deleuze en Guattari iets anders dan…
Moet innovatie democratisch zijn?
Veel optimisten hopen dat de coronacrisis waardevolle innovatie zal versnellen. Innovatie is nodig om de pandemie tegen te houden en voor andere urgente zaken, zoals…
Mensen, we moeten eens babbelen over het embryo
Praten over gevoelige onderwerpen, het ligt vaak nogal moeilijk. Onderzoek op menselijke embryo’s is zo’n gevoelig thema. En in dat geval is er nog een…
Een eigen mening hebben, kan dat nog?
Sinds de Verlichting hechten we in het Westen veel waarde aan openheid van informatie en denken voor jezelf. Je moet anderen niet je mening laten…
“Wat is hier de bedoeling van?” Hoe kunst communicatie kaapt
Bij de opening van het Leietheater in mijn thuisstad Deinze woonde ik de voorstelling Cosmopolitan – in between spaces van Collectief Eland bij. Bij aanvang…
Vliegschaamte
De Van Dale is inmiddels een nieuw woord rijker: ‘vliegschaamte’, oftewel “de schaamte die iemand ervaart als hij of zij gebruikmaakt van een vliegtuig terwijl…
Het drama van de Unbildung
Illustratie: Wies Tesselaar In deze tijd van corona roepen we elkaar op meer te gaan lezen. Maar tegelijkertijd weten we ons niet meer langdurig te…
Waarom religie en ethiek hand in hand kunnen gaan
In een van Plato’s vroegste dialogen lezen we hoe Socrates tijdens zijn ochtendwandeling op de Agora Eutyphro ontmoet. Die blijkt op weg te zijn naar…
Doorlopen en stilstaan
We leven in een turbomaatschappij waarin de productie en consumptie blijven groeien: stilstand is namelijk achteruitgang. Mensen zijn voortdurend in beweging, hebben geen tijd om…
Schijt-aan-klimaat-vliegers
“Vlieg niet, want vliegen laat zien dat je onverschillig staat tegenover klimaatverandering.” Vergelijk: feest niet, want feesten in tijden van corona geeft een signaal af…
Waarom de ‘woke’ grapjes van Bol.com dubbel problematisch zijn
Vorige maand kondigde Bol.com aan dat het bedrijf stopt met het aanbieden van producten waarop de beeltenis van zwarte piet te zien is. Zonder twijfel…
Over dat studentenfeestje in het park, en wanneer risicovol gedrag moreel te rechtvaardigen is
Vorige maand haalde mijn oud-studentenvereniging Augustinus de Volkskrant. De aanleiding voor de weinig eervolle vermelding was een feestje van een honderdtal eerstejaars in het Van…
Hoe we het debat over de luchtvaart moeten voeren
Als filosofen is het één van onze belangrijkste taken in het debat over ecologische duurzaamheid en rechtvaardigheid om helderheid te scheppen over de verschillende relevante…
Neem emoties mee in toekomstige besluitvorming over corona
De besluitvorming over de coronamaatregelen wordt tot nu toe vooral gebaseerd op medische informatie. Daardoor worden belangrijke ethische kwesties over het hoofd gezien, en emoties…
Is Facebook de ondergang van de democratie?
“Dat heb gestaan op Facebook!” Het is de legendarische bronvermelding van een vrouw die een interviewer vertelt over haar zorgen. Dat die uitspraak vraagt om een serieuze…
Goed kan altijd beter (dan anderen)
Je kent het vast wel. Je hebt je opleidingen succesvol afgerond, relevante werkervaring opgedaan en je spreekt vloeiend een vreemde taal. Je hoopt een goede…
Grapperhaus en de zinnigheid van hypocrisiebeschuldigingen
Eens in de zoveel tijd ligt de politiek overhoop over een verondersteld kwaad, bijtend aan de fundamenten van haar geloofwaardigheid; de doodzonde die geen enkele…
Hoe liefde en revolutie samengaan
Martin Luther King jr. en Malcolm X hebben veel gemeen: beiden waren leiders in de zwarte burgerrechtenbeweging van de jaren vijftig en zestig, beiden waren…
Hoog tijd voor een andere universiteit
Eind vorige maand werden er veertig stellingen op de poort van de academie gespijkerd. In het pamflet betogen drie vooraanstaande wetenschappers dat het roer nu…
Vliegen, verantwoordelijkheid en het goede leven
Onlangs speelde ik een hoofdrol in een spotprent in Trouw. Dat was vanwege een interview eerder die week over ‘vliegen’. Over wat ik er als…
De motivatie voor het vrijemeningsmanifest is doorspekt met dubbele standaarden
Vorige week schreven twee promovendi aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van mijn eigen universiteit een “open brief ter verdediging van het vrije debat”. De opstellers van…
In wiens belang is het algemeen belang?
In crisistijd is het een bekende manier om zaken te rechtvaardigen die normaal niet mogen: een beroep op het algemeen belang. Het is dan ook…
Fijn leven als een stoïcijn?
Stoïcisme is hot. De betere boekhandel heeft inmiddels wel een plank of twee vol staan met boeken over hoe je moet leven als stoïcijn. Het enthousiasme voor…
‘De wetenschap volgen?’ Nee, politieke keuzes maken!
Hoe de Noorse premier niet wachtte op de experts Het kiezen van een COVID-19-aanpak is niet slechts een kwestie van het volgen van de experts,…
De prijs van een leven
Triage Tijdens de explosie van COVID-19-besmettingen in maart en april van dit jaar leek het er even op dat de IC-afdelingen niet meer iedere patiënt…
Onvrede met het nieuws? Over wereldbeelden en nepnieuws
Nieuwsmedia worden in toenemende mate geconfronteerd met onbegrip. Er is vaak kritiek op de veronderstelde eenzijdigheid van het nieuws. Ook ligt tegenwoordig regelmatig de vermeende…
Podcast tip: De Felix & Sofie Podcast
Hoe kunnen filosofische inzichten ons verder helpen in het dagelijks leven? Deze vraag staat centraal in de driedelige podcastserie van Felix & Sofie – het…
Collectief onverantwoordelijk
Tijdens de coronacrisis nemen veel mensen hun verantwoordelijkheid. Ze blijven thuis of houden afstand om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Dat is niet…
Gebonden aan huis: vloek of zegen?
Nu iedereen in Nederland al maanden gedwongen thuis heeft moeten blijven, vergelijkt Eveline Groot haar eigen situatie met die van Germaine de Staël (1766–1817). Deze…
Institutioneel racisme, Black Lives Matter, en de rechtsstaat
De woede, het verdriet en de verontwaardiging na de dood van George Floyd hangen direct samen met het trieste feit dat hij het slachtoffer geworden…
Het drijfzand van de waar(achtig)heid
“Gevangen tussen schroom en urgentie.” Met deze bekentenis begint het essay voor de Maand van de Filosofie 2020, die als thema ‘Het uur van de…
Waarom Rutte de natiestaat als lichaam presenteert
“Nederland is nu een patiënt. En die patiënt moet behandeld worden,” zei premier Rutte afgelopen 12 maart tijdens een persconferentie over de maatregelen tegen het…
Baas over eigen dood?
In Nederland is 90 procent van de bevolking voorstander van een wet die euthanasie onder voorwaarden toestaat, en twee derde van die groep beroept zich…
Vrouwen door Plato’s bril
Als we het hebben over waarheid, is het niet alleen belangrijk na te denken over de vraag wat waarheid is, maar ook aan wie waarheid…
Le deuxième sexe, moi non plus
Le Deuxième Sexe (1949), het magnum opus van Simone de Beauvoir, is een ware life changer. Op maatschappelijk niveau, vanwege de bijdrage die de studie…
Discriminatie, weet jij veel?
Sinds de dood van George Floyd en de internationale opkomst van de Black Lives Matter-beweging is discriminatie het onderwerp van de dag. Nadat Mark Rutte…
De politiek van de zeven zeeën
“Gisteren ging ik met Glaukoon, zoon van Aristoon, naar Piraeus om de godin te aanbidden en te kijken naar het festival, dat die dag voor…
De hydropolitiek is een bril
Door historische patronen bloot te leggen, werpt Sheikh in Hydropolitiek vanuit politiek, economisch en filosofisch perspectief licht op de nieuwe verbindingen én scheidlijnen op het water. Daarnaast…
Waarom het bestaan voor Kant om vriendschap draait
De meesten zullen de filosofie van Immanuel Kant niet direct associëren met warmte, liefde of vriendschap. Zijn geschriften staan bekend als droog en zijn beroemde…
De galante professor Immanuel Kant
De Duitse filosoof Immanuel Kant staat bekend om zijn plichtenleer. Minder bekend is zijn praktische filosofie over vriendschap. In de volgende passage uit Over vriendschap, de…
Jongeren voorrang geven op de ic?
Het voorgestelde leeftijdscriterium, waarmee jongeren op de intensive care voorrang krijgen op ouderen, is onhoudbaar op morele gronden, betoogt ethicus Fleur Jongepier. Er is een draaiboek…
De absurde wereld van Camus heeft niets te maken met depressie
In een depressie verliezen vanzelfsprekendheden hun betekenis. Verbinding zoeken met andere wezens kan helend werken volgens Eva Meijer. In De grenzen van mijn taal gebruikt ze haar…
Een goede kunstcriticus durft zich uit te spreken
De kunstcriticus doet kunst tekort als hij strikt naar het kunstwerk kijkt. In zijn boek Kijken, denken, proeven betoogt Thijs Lijster waarom de kunstcriticus stelling moet nemen…
Denken door kunst
In een opiniestuk op de websites van Etcetera en Rekto:Verso luidden theatercritici Ciska Hoet en Charlotte De Somviele onlangs de alarmbel over het statuut van…
Solidariteit in een crisis
Met elkaar, voor elkaar!, zo luidt het motto in tijden van corona. Je hebt de vlaggen vast wel zien wapperen. Maar waar komt deze plotselinge…
Beschaving: de nabeschouwing – Tim Fransen
In zijn podcast presenteert Tim Fransen misschien nog wel meer humor dan dat we van hem gewend zijn op het podium. Naar aanleiding van ingestuurde…