Verkiezingen, verdelingen en spelletjes: allen moeten ze fair zijn. Maar wat is fair? In de Westerse filosofie wordt deze vraag voor het allereerst beantwoord door Aristoteles: “Fairness vereist dat gelijken…
Iets insturen?
Fairness
Experimenteren met mensenlevens?
“Hoe durft de premier ervoor te kiezen om miljoenen Nederlanders onnodig corona te laten krijgen?” vroeg Geert Wilders in het Kamerdebat van 18 maart over de maatregelen…
Het schone zien in de tragiek is niet per se smakeloos
Ethici Fleur Jongepier en Karin Jongsma betogen dat ethici nu even geen recht van spreken hebben. Specifiek bekritiseren ze Marcel Verweij en Roland Pierik om het geven van een ethische rechtvaardiging van de manier waarop…
Nudges in de strijd tegen corona
Deze tekst is geschreven op 20 maart 2020 en beschrijft de situatie op dat moment. Verschillende landen, zoals Nederland en het Verenigd Koninkrijk, hebben ondertussen…
Ethici, even pas op de plaats
Collega’s Marcel Verweij en Roland Pierik gooiden eind vorige week een fikse knuppel in het hoenderhok op de opiniepagina van de Volkskrant. In geval van schaarste…
Het pijnlijke gesprek over ziekenhuisbedden moet juist nu gevoerd worden
Op het moment dat de corona-epidemie in ziekenhuizen in het zuiden van Nederland al tot bijna onhoudbare situaties ging leiden, deden wij in een opiniestuk in…
De coronacrisis: Het is de natuur
“Het is de natuur die zich hier roert,” zei Jaap van Dissel van het RIVM op 13 maart in een interview met NRC Handelsblad over…
Betekenis te midden van vele tinten grijs
“Grijs dat alle kleur opzuigt tot er alleen nog een herinnering aan kleur overblijft.” Met deze woorden beschrijft Eva Meijer beeldend hoe de wereld bij depressie…
Tegen medelijden
Een ode is een vurig betoog voor een idee of ding. Minstens zo interessant is het echter wanneer iets vurig bestreden wordt. Een meester in…
Onzekerheid in tijden van corona
Corona stelt de mens zwaar op de proef. Uiteraard is er de ellende waar we hier en nu mee geconfronteerd worden. Ontwrichting van het dagelijks…
Mijn lichaam besloot
Een week toerskiën in Zwitserland. Zwetend omhooglopen naar afgelegen berghutten op meer dan 3500m met panoramische, hagelwitte uitzichten. Lawineschep, sonde, stijgvellen, klimgordel, karabiners, thermosfles, bivakmuts,…
Het nut van techniekethiek
Angst voor AI is ongegrond. Tenminste, zolang we alle stappen van technologische ontwikkeling aan ethische reflectie onderwerpen. Hoe we dat moeten doen, bespreekt Kathleen Gabriels…
Omwegen naar het goede
Over goed en kwaad valt eindeloos te twisten. Dat gebeurt dan ook: op straat, langs het sportveld, in het café, in talkshows, op internet, in…
Over secularisatie en gutmenschen
Waarheen met het christendom in de 21ste eeuw? Dit is de vraag die Guido Vanheeswijck bezighoudt in zijn laatste boek. Thema’s die aan bod komen zijn…
Misschien is niets geheel waar, en zelfs dát niet
Op 17 februari vond in De Nieuwe Kerk in Amsterdam de officiële opening plaats van het Multatuli-jaar. Hierbij werd door koning Willem-Alexander een steen onthuld…
Kluwen aflevering 9 – Bestaat vrije wil?
Bestaat de vrije wil? En waar moeten we die dan gaan zoeken? De mens lijkt, net als andere dingen in de natuur, voorbestemd door kettingen…
Woke
Onder de meest progressieve millennials was de term al een tijdje in zwang, maar pas met het laatste hitje van Arjen Lubach verankerde het Amerikaanse modewoord…
Betere medische besluitvorming door algoritmes?
Sinds kort hebben algoritmes een adviserende rol bij medische beslissingen, zowel bij de VUmc als bij het Radboud UMC Nijmegen, zo berichtte NRC onlangs. Het Radboudumc in Nijmegen…
Hoe Peter Strawson corporate moral agency irrelevant maakt
Hebben bedrijven een sociale verantwoordelijkheid ten opzichte van de maatschappij? Is het terecht dat we boos zijn op Shell omdat ze de klimaatproblematiek lijkt te…
Een doos van Pandora die beter gesloten blijft
Het jaar van het Voltooid Leven, zo omschreef dagblad Trouw – enigszins omineus – het jaar 2020. Twee jaar lang schoof het kabinet de initiatiefwet…
Een kleine ode aan het grootste idee
Dit is een ode aan misschien wel het grootste idee van allemaal: God. In ieder geval als we Anselmus van Canterbury mogen geloven. In zijn…
Ajax naar Qatar: wat kun je zeggen?
Ajax heeft dit jaar een winterkamp gedraaid in Qatar. Dat was een controversieel besluit. Volgens mensenrechtenorganisaties als Amnesty (zie bv. hier, hier, of hier) zouden de faciliteiten door…
Verliefdheid als remedie tegen verveling
Voor wie zich stierlijk verveelt en zich afvraagt wat daartegen te doen is het instructief om naar de 19e eeuw te kijken en dan vooral…
Het nut en nadeel van de ironie
“Ik heb die prijs ook helemaal niet nodig,” zo schreef Ilja Pfeijffer na het mislopen van wat zijn tweede Libris Literatuurprijs had kunnen zijn. Meende…
Is online manipulatie oké als het niet effectief is?
Vanaf nu lees je iedere maand een bijdrage van Fleur Jongepier op Bij Nader Inzien. Wil je nooit meer een blog missen? Meld je aan…
De menselijke strijd voor (en over) biodiversiteit
Het was groot nieuws: reuzenpanda’s Wu When en Xing Ya hadden gepaard. Hoewel het stel in eerste instantie niet van elkaar gecharmeerd leek te zijn, lukte…
De gevaren van specialisatie
Apart from detail, and apart from system, a philosophic outlook is the very foundation of thought and of life. The sort of ideas we attend…
De known unknowns van klimaatopwarming
Zodra je klimaatverandering in verband brengt met onzekerheid, ruikt de lobby van klimaatontkenners bloed: onzekerheid voedt immers twijfel, scepsis en ontkenning. Het is niet mijn…
Kluwen aflevering 8 – Verdien jij wat je verdient?
Is het eerlijk dat poetshulpen en vuilnisophalers minder verdienen dan topadvocaten, of CEO’s? Wat is een eerlijke verloning? De kloof tussen de superrijken en de…
Vogelvrij in je eigen huis
Sinds de jaarwisseling zijn mensen met psychische aandoeningen vogelvrij in hun eigen huis. Op 1 januari is namelijk de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg in werking getreden.
Schmitt in het Nederlands: reden tot vreugde of zorg?
Het denken van Carl Schmitt (1888-1985) staat opnieuw in de belangstelling. Dat is op zichzelf opvallend. De rechtsgeleerde was een criticus van het liberale en…
Onbeschaamd mindfulness consumeren
Om de zoveel tijd laait de kritiek op mindfulness weer op. De belangrijkste aangevoerde argumenten: stress en burn-outs zijn een maatschappelijk probleem en dat moeten…
Melancholie en rouw in onvruchtbaarheidsbehandelingen
Sinds de geboorte van de eerste ‘reageerbuisbaby’ in 1978 hebben onvruchtbaarheidsbehandelingen een enorme vlucht genomen. Er wordt geschat dat er al acht miljoen baby’s zijn…
Is een gesprek tussen daders en slachtoffers een goed idee?
Wat zou jij doen wanneer iemand tijdens oud en nieuw in een dronken bui je autoruit in had geslagen? Zou jij met de dader in…
Tafels, stoelen en bierpullen in plaats van punten, lijnen en vlakken
“Man muß jederzeit an Stelle von ‘Punkte, Geraden, Ebenen’, ‘Tische, Stühle, Bierseidel’ sagen können.” Vrij vertaald: In plaats van “punten, lijnen, vlakken”, moet men ook…
Wat je zegt ben je zelf
Traditioneel gezien wordt taal binnen de filosofie als een probleem beschouwd. Aan de ene kant willen we als filosofen vaak universele en tijdloze waarheden en inzichten…
Hoe wenselijk is rijkdom?
Stel je voor je woont in een villa met een zwembad, je hebt een mooi vakantiehuis in Frankrijk, twee luxueuze auto’s, je kunt vijf keer…
Moet ‘onze Europese levenswijze’ ‘beschermd’ worden?
Een prachtig boek van de Italiaanse schrijver en kunstenaar Carlo Levi draagt de titel De woorden zijn stenen (Le parole sono pietre, 1955). Deze titel is een…
Wat hebben we aan groene schaamte?
In het Zweeds is er een woord voor de schaamte die je voelt als je het vliegtuig neemt, terwijl je weet dat je andere en…
Waarheid, waar ben je?
De waarheid heeft het zwaar in dit post-truth era. Tot grote vreugde van autocratische brulapen leven we in een tijd waarin spectaculaire onzin wint van…
Redeneren als sociale bezigheid
Redeneren, hoe doen we dat? Veel mensen zullen iets voor zich zien dat lijkt op Rodin’s beeld Le Penseur: iemand die peinzend in de verte…
Waarom we zonder ‘zelfmoord’ zouden moeten
Zelfmoord. We komen het woord dagelijks tegen, in de krant, in het journaal. Maar is iemand die zijn eigen leven beëindigt eigenlijk wel een moordenaar?…
Bregman onder de kerstboom?
Eveline: Hoi Huub! Hoewel ik de dikke pil van Rutger Bregman in een rotvaart en met veel plezier heb uitgelezen, blijf ik na het omslaan van…
Twintig filosofieboeken geselecteerd voor de Socratesbeker
De Socratesbeker wordt ieder jaar uitgereikt aan de auteur van het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek. De jury selecteerde twintig boeken die kans…
Niet iedereen heeft zin om politiek actief te zijn
De toename van ICT maakt het publieke gesprek steeds lastiger, schrijft filosoof Henriëtta Joosten in haar nieuwe boek. Een prima boek voor onder de kerstboom,…
Deze zin is niet bewijsbaar
Groots idee: De onvolledigheidsstellingen van Gödel In de wiskundige logica is er een groot verschil tussen uitspraken die waar zijn en uitspraken die we daadwerkelijk…
The End of Morality. And How to Get There.
Naïve, wiggish, obtuse, callous, or – worst of all! – Panglossian. This is just a sample of the names people call me whenever I confess…
Waarom klimaattoppen zo vaak eindigen op een sisser
Over de hele wereld komen jongeren samen in protest tegen het gebrek aan daadkracht van de wereldleiders om klimaatverandering aan te pakken. Zij bekritiseren terecht…
Laten we de filosofie zo snel mogelijk populair maken (D. Diderot)
Toen Diderot in 1749 een kleine vier maanden gevangen werd gezet in het Château de Vincennes vanwege het publiceren van zijn Lettre sur les aveugles à…
Kluwen aflevering 7
Wat betekent het om trots op jezelf te zijn? Is dat houden van jezelf? En wat is zelfliefde dan? Overdreven zelfliefde beschouwen we als narcistisch…