De wetenschap stormt van succes naar succes, de technologie serveert mirakels. De media zijn vol van ‘can do’ nieuws en optimistische toekomstkijkers. Vanwaar toch die…
Iets insturen?
Lof der onmogelijkheid
Femtech is niet voor vrouwen
Een klein wolkje zweeft over het Iphone-scherm van Hannah. “7-dagen over tijd!” staat er in zwierige blauwe letters in het wolkje. Het ziet er schattig…
Corona en privacy: Een kans anders te denken
Je kon er de klok wel op gelijk zetten: de coronacrisis zou vroeg of laat ook het mijnenveld van de privacy-discussies bereiken. Zo ligt de…
Rechtvaardigheid bij code zwart
Een leeftijdsgrens bij code zwart? De landelijke bezetting van intensive cares is terug op het normale niveau. De grote druk op de schaarse medische middelen…
Een opmerkelijke vergelijking tussen Joden en Marokkanen
Wat een moment van nationale eenheid moest worden, mondde uit in een pijnlijke controverse. Schrijver en publicist Arnon Grunberg maakte in zijn toespraak op 4 mei een…
Wanneer ben je verantwoordelijk voor de dood van mensen?
Vanaf nu lees je iedere twee maanden een bijdrage van Govert den Hartogh op Bij Nader Inzien. Wil je nooit meer een blog missen? Meld…
Kliklijn: een ethisch spoorboekje voor de corona-app in drie scenarios
‘Hallo Handhaving? Nee, ik zeg niet met wie u spreekt, maar… mevrouw Janssen van Begoniaweg 34 lapt de regels aan haar laars door met haar…
Hoe gaan we om met stress?
Moet u tijdens coronatijd thuis werken? Bent u bang dat de kleine ruimtes, de zeurende kinderen en Zoom-vergaderingen dermate veel stress opleveren dat u niet…
Een demente vrouw, een doodswens en twee filosofische vragen
Dit voorjaar zal de Hoge Raad uitspraak doen in een zaak waarbij een arts het leven beëindigde van een diep demente vrouw. Zij had eerder…
Filosofie en film: I Blame Society
Afgelopen januari was het International Film Festival Rotterdam en als fervente Rotterdammer ben ik hier dan ook al jarenlang vaste gast. Hoewel het festival bomvol…
Wat is een beslissing eigenlijk?
Net voordat de coronacrisis niet meer te missen was, zat Fleur Jongepier in bad. Ze voelde dat haar lichaam rustig werd. De eerder gevoelde onrust…
De gelijkschakeling
De idee ‘gelijkschakeling’ is een groot idee en het begrip verdient daarom algemene bekendheid. De term komt in omloop ter aanduiding van de wetten waarmee…
Wat ons bepaalt, ligt in onszelf
Ziekte en dood maakten geen prominent deel meer uit van ons dagelijks leven. Ernstige ziekten waar mensen vroeger in groten getale aan stierven zijn door…
Gaat onze zorgzaamheid het coronavirus overleven?
Een vriendin bracht mij afgelopen week een pakket met bier voor een online bierproeverij. Haar favoriete bierwinkel krijgt het zwaar verwacht ze. Ze heeft expres…
Een kleine ode aan een groots probleem
Het verleden ligt vast, de toekomst is open, maar sommige dingen blijven hetzelfde. Althans, dat nemen we aan. Tot nu toe maakten lichamelijke oefeningen mijn…
In de greep van de dood
Zelfbeschikking en maakbaarheid kenmerkten lange tijd onze omgang met de dood, maar door het coronavirus verliezen veel mensen juist de controle over hun laatste wensen.…
Mijn baan is niet cruciaal, maar dat maakt ‘m nog niet waardeloos
Voor veel werkende mensen levert het nieuwe coronavirus geen acuut gevaar voor ons leven op. Wel heeft het onze relatie met ons werk compleet veranderd.…
Waarom nu wel een app maar geen vaccin tegen corona?
De vraag lijkt een retorische: waarom hebben we binnenkort misschien wel een app tegen corona maar voorlopig nog geen vaccin? Het antwoord is immers simpel:…
Corona-angst, een slechte raadgever?
Corona maakt mensen niet alleen ziek maar ook bang. Dat heeft positieve gevolgen: angst maakt voorzichtig en dat kan ons helpen te overleven – het…
Verdwijnen door zichtbaar te worden
Al dwalend op het wereldwijde web kun je zomaar twee spoken ontmoeten, het ene mannelijk en het andere vrouwelijk. Het zijn echte spoken, want je…
Corona: there’s an app for everything
De kogel is door de kerk. Ook Nederland wil een app inzetten om contactonderzoek te doen en nieuwe corona-besmettingen op te sporen. Volgens minister Hugo…
Ook utilitaristen moeten voor een lockdown zijn
Bij monde van premier Rutte kondigde het kabinet vorige maand een “intelligente lockdown” af om verdere verspreiding van het coronavirus in Nederland tegen te gaan.…
Veelheid als eenheid
Veelheid bevindt zich in onszelf en overal om ons heen. Voortdurend moet de mens zich in de wereld verhouden tot een grote diversiteit aan dingen,…
Conventies verander je niet door elkaar de les te lezen
In de afgelopen weken werd er veel kritiek geleverd op mensen die zich niet hielden aan alle corona-richtlijnen. Zijn mensen die geen anderhalve meter afstand…
De maand van de waarheid
Noem het geen sociale onthouding, maar fysieke onthouding. Of met de Engelse begrippen waarvan ze zijn afgeleid: geen social distancing, maar physical distancing. Lichamelijke afstand helpt om…
Hoe ver mag je gaan om een punt te maken?
Nederlanders zijn boos, en dat voelt zo langzamerhand eigenlijk heel gewoon. Boeren rijden met hun tractoren over de snelweg en bezetten het Binnenhof. Bouwers kieperen…
Fairness
Verkiezingen, verdelingen en spelletjes: allen moeten ze fair zijn. Maar wat is fair? In de Westerse filosofie wordt deze vraag voor het allereerst beantwoord door Aristoteles: “Fairness vereist dat gelijken…
Experimenteren met mensenlevens?
“Hoe durft de premier ervoor te kiezen om miljoenen Nederlanders onnodig corona te laten krijgen?” vroeg Geert Wilders in het Kamerdebat van 18 maart over de maatregelen…
Het schone zien in de tragiek is niet per se smakeloos
Ethici Fleur Jongepier en Karin Jongsma betogen dat ethici nu even geen recht van spreken hebben. Specifiek bekritiseren ze Marcel Verweij en Roland Pierik om het geven van een ethische rechtvaardiging van de manier waarop…
Nudges in de strijd tegen corona
Deze tekst is geschreven op 20 maart 2020 en beschrijft de situatie op dat moment. Verschillende landen, zoals Nederland en het Verenigd Koninkrijk, hebben ondertussen…
Ethici, even pas op de plaats
Collega’s Marcel Verweij en Roland Pierik gooiden eind vorige week een fikse knuppel in het hoenderhok op de opiniepagina van de Volkskrant. In geval van schaarste…
Het pijnlijke gesprek over ziekenhuisbedden moet juist nu gevoerd worden
Op het moment dat de corona-epidemie in ziekenhuizen in het zuiden van Nederland al tot bijna onhoudbare situaties ging leiden, deden wij in een opiniestuk in…
De coronacrisis: Het is de natuur
“Het is de natuur die zich hier roert,” zei Jaap van Dissel van het RIVM op 13 maart in een interview met NRC Handelsblad over…
Betekenis te midden van vele tinten grijs
“Grijs dat alle kleur opzuigt tot er alleen nog een herinnering aan kleur overblijft.” Met deze woorden beschrijft Eva Meijer beeldend hoe de wereld bij depressie…
Tegen medelijden
Een ode is een vurig betoog voor een idee of ding. Minstens zo interessant is het echter wanneer iets vurig bestreden wordt. Een meester in…
Onzekerheid in tijden van corona
Corona stelt de mens zwaar op de proef. Uiteraard is er de ellende waar we hier en nu mee geconfronteerd worden. Ontwrichting van het dagelijks…
Mijn lichaam besloot
Een week toerskiën in Zwitserland. Zwetend omhooglopen naar afgelegen berghutten op meer dan 3500m met panoramische, hagelwitte uitzichten. Lawineschep, sonde, stijgvellen, klimgordel, karabiners, thermosfles, bivakmuts,…
Het nut van techniekethiek
Angst voor AI is ongegrond. Tenminste, zolang we alle stappen van technologische ontwikkeling aan ethische reflectie onderwerpen. Hoe we dat moeten doen, bespreekt Kathleen Gabriels…
Omwegen naar het goede
Over goed en kwaad valt eindeloos te twisten. Dat gebeurt dan ook: op straat, langs het sportveld, in het café, in talkshows, op internet, in…
Over secularisatie en gutmenschen
Waarheen met het christendom in de 21ste eeuw? Dit is de vraag die Guido Vanheeswijck bezighoudt in zijn laatste boek. Thema’s die aan bod komen zijn…
Misschien is niets geheel waar, en zelfs dát niet
Op 17 februari vond in De Nieuwe Kerk in Amsterdam de officiële opening plaats van het Multatuli-jaar. Hierbij werd door koning Willem-Alexander een steen onthuld…
Kluwen aflevering 9 – Bestaat vrije wil?
Bestaat de vrije wil? En waar moeten we die dan gaan zoeken? De mens lijkt, net als andere dingen in de natuur, voorbestemd door kettingen…
Woke
Onder de meest progressieve millennials was de term al een tijdje in zwang, maar pas met het laatste hitje van Arjen Lubach verankerde het Amerikaanse modewoord…
Betere medische besluitvorming door algoritmes?
Sinds kort hebben algoritmes een adviserende rol bij medische beslissingen, zowel bij de VUmc als bij het Radboud UMC Nijmegen, zo berichtte NRC onlangs. Het Radboudumc in Nijmegen…
Hoe Peter Strawson corporate moral agency irrelevant maakt
Hebben bedrijven een sociale verantwoordelijkheid ten opzichte van de maatschappij? Is het terecht dat we boos zijn op Shell omdat ze de klimaatproblematiek lijkt te…
Een doos van Pandora die beter gesloten blijft
Het jaar van het Voltooid Leven, zo omschreef dagblad Trouw – enigszins omineus – het jaar 2020. Twee jaar lang schoof het kabinet de initiatiefwet…
Een kleine ode aan het grootste idee
Dit is een ode aan misschien wel het grootste idee van allemaal: God. In ieder geval als we Anselmus van Canterbury mogen geloven. In zijn…
Ajax naar Qatar: wat kun je zeggen?
Ajax heeft dit jaar een winterkamp gedraaid in Qatar. Dat was een controversieel besluit. Volgens mensenrechtenorganisaties als Amnesty (zie bv. hier, hier, of hier) zouden de faciliteiten door…
Verliefdheid als remedie tegen verveling
Voor wie zich stierlijk verveelt en zich afvraagt wat daartegen te doen is het instructief om naar de 19e eeuw te kijken en dan vooral…
Het nut en nadeel van de ironie
“Ik heb die prijs ook helemaal niet nodig,” zo schreef Ilja Pfeijffer na het mislopen van wat zijn tweede Libris Literatuurprijs had kunnen zijn. Meende…