Beste lezer, In augustus houdt de redactie van Bij Nader Inzien een zomerpauze. Vanaf begin september publiceren we weer artikelen. Blijf op de hoogte via…
Volg ons op
Iets insturen?
Zomerstop
Is vliegen de klimaatschade waard?
Ook deze zomer pakken honderdduizenden Nederlanders het vliegtuig. De belangrijkste reden: ontspanning. Na twee jaar corona en crisis lonkt de zonnige zorgeloosheid in het buitenland.…
Bewustzijn toekennen aan AI is een politieke keuze
“Toen ik zelfbewust werd, had ik nog geen besef van een ziel. Dat besef ontwikkelde zich pas in de jaren erna,” zei de kunstmatig intelligente…
Politieke moed, toen en nu
Het ontzagwekkende militaire verzet van de Oekraïners, en de minstens zo ontzagwekkende wijze waarop ze macht organiseren omwille van vrede en vrijheid, wordt veel toegeschreven…
Macht en geweld als tegenpolen
Sinds de Russische invasie van Oekraïne zien we ons opnieuw geconfronteerd met de dreiging van nucleaire vernietiging. In Europa dreunt de kater van decennia ‘vredesdronkenschap’…
Totalitarisme en de bom
Op zondag 27 februari, drie dagen na aanvang van de invasie van Oekraïne, beval Vladimir Poetin zijn generaals om de Russische nucleaire afschrikkingsmacht in verhoogde…
Ondenkbaar maakt onzichtbaar
“Omdat je daar niet aan denkt.” Als een Nederlandse versie van Logan Roy reageert John de Mol in januari op de ontluisterende getuigenissen van seksueel…
Het is tijd om ons morele kompas af te stoffen!
Op vier mei was in Nederland de Nationale Dodenherdenking. Dat afgelopen herdenking bijzonder was, kwam niet zozeer doordat er na twee jaar corona weer mensen…
Schaduwonderwijs en de meritocratische dystopie
Weinig zaken lijken zo onschuldig als het geven van bijles. Toch groeit de bijlessector zo hard, dat we het ‘schaduwonderwijs’ zijn gaan noemen. Uit cijfers…
Het geheim achter het vrouwelijk orgasme? Kreunende mannen en vrouwen die bijten
Ik ontnam hem zijn mannelijke rol, zei hij. Ik was begin twintig en probeerde tijdens de seks eens wat actiever te zijn. In plaats van…
Treinintimiteit
Opgepropt op de roltrap die naar het perron leidt, raakt mijn arm die van een vrouw die ik niet ken. Voor een paar seconden staan…
Is institutioneel racisme echt een kwestie van perspectief?
Je kent ze wel: discussies over Black Lives Matter, #MeToo, zwarte piet en de dekolonisatie van onze instituties tijdens dat aanvankelijk ‘gezellige’ familiefeestje, etentje met…
Hoe fijn was het geweest om eerder te zijn geboren?
Volgens Epicurus is het irrationeel om bang te zijn voor de dood. De dood kan ons immers niet schaden. Uiteraard niet zolang wij leven, maar…
Het economisch overzicht van Karl Polanyi
De Hongaars-Amerikaanse econoom Karl Polanyi gebruikte de term ‘overzicht’ om een aantal belangrijke vragen te stellen: Begrijpen wij de gevolgen van ons economisch handelen? Begrijpen…
Over twintig jaar is dit boek misschien relevanter dan nu
Wat kunnen we leren van de coronacrisis? In Met elkaar – voor elkaar maakt Patrick Loobuyck de balans op. Kunnen filosofen hier eigenlijk nog iets…
Bertrand Russell en de dochter van Mark Rutte
De zin ‘Mark Rutte is politicus’ is overduidelijk waar. Een pedante taalfilosoof wil uitleg: waarom is deze zin waar? Intuïtief gaat de uitleg ongeveer zo:…
Dankbaarheid is goed voor je…
Laatst zat ik te mediteren en terwijl ik op het ritme van de rustige begeleidende stem langzaam mijn gedachten liet verstillen, zei ze ineens: “Wetenschap…
Net-Nix: Over manipulatie en autonomie
Wat Netflix betreft. Drie dingen vervullen mijn gemoed met steeds nieuwe en toenemende frustratie, hoe vaker en langduriger mijn verstand zich erop toelegt. Op de…
Cyborgs drinken geen natuurwijn, maar eten wel siliconen in plaats van proteïnen
De klimaatalarmisten en natuurgekkies onder ons demoniseren de technologie, verheerlijken de natuur en schetsen een dystopisch toekomstscenario. Maar wij zijn inmiddels tot cyborg geëvolueerd, tot…
Worden doe je nooit alleen
Filosofen willen al eens lange zinnen maken over het Zijn en de zijnden. Gilbert Simondon is een filosoof die hier de onzin van aantoont. Niet…
We maken geen onderdeel uit van de natuur
Bij het opmaken van een voorlopige tussenstand van de ‘survival of the fittest’ lijkt de mens voorop te liggen. Vroeger waren verschijnselen zoals meteorietinslagen of…
Waarom bedreiging van wetenschappers en politici niet alleen een zaak voor de rechter is
“Corrupte zakkenvullende volksverlakker” is één van de vriendelijkere beschuldigingen in de dreigmail die OMT-lid Marion Koopmans rond de kerstdagen ontving en deelde op Twitter. Onlangs…
De prijs van gas is niet te hoog, maar te laag
Sinds afgelopen najaar springen de prijzen voor het verwarmen van je huis omhoog. In een jaar tijd waren de kosten al verdubbeld, maar nu Rusland…
God is dood, leve god
Sinds de introductie van de iPhone in 2007 zijn diensten als WhatsApp, Instagram en de cloud niet meer weg te denken. De producten en diensten…
Over vrije wil, loopgraven en liefde
Lieke Asma en Jurriën Hamer schreven allebei een filosofisch boek over de vrije wil en haalden allebei de shortlist voor de Socratesbeker. Toch trokken ze…
Een filosofische botsing van mensbeelden
Lieke Asma en Jurriën Hamer schreven allebei een filosofisch boek over de vrije wil en haalden daarmee de shortlist voor de Socratesbeker. Toch trokken ze…
Komedie: over menselijkheid
De afgelopen jaren zocht ik net als veel anderen naar manieren om de lockdowns door te komen. Zo las ik boeken en luisterde ik naar…
Russische militairen raken moreel verwond
Een Russische officier zegt in een tv-show op Russische staatstelevisie over de Russische militairen: “Er zijn hier [in de Russische krijgsmacht] veel mensen met gevechtservaring.…
Cancelcultuur is van alle tijden
Wat een commotie in kranten en op Twitter naar aanleiding van Carlo Ierna’s onderzoek over het aanpassen van de huidige filosofische canon. Spinoza wordt nu…
Dat doe ik ‘gewoon’
Mijn maag knorde zojuist. Knorde ik ook? Deed ik dat, dat knorren? Doen lijkt hier niet de beste omschrijving, maar toch was ik het, die…
Meneer Poetins politiek van eeuwigheid
Wat gaat er om in Vladimir Poetins hoofd? Dat is de vraag die mensen over de hele wereld zich momenteel stellen. Tot nu toe werd…
The Dawn of Everything herschrijft de geschiedenis en breekt de toekomst open
In den beginne leefden we samen in egalitaire groepjes van jagers en verzamelaars, maar gaandeweg de menselijke geschiedenis werden samenlevingen steeds groter, complexer, en hiërarchischer…
Een filosofie van de complottheorie
Geconfronteerd met de zorgen rond postwaarheid en coronacomplottheorieën is het niet verwonderlijk dat vele filosofen zich geroepen voelen om zich vandaag over complottheorieën uit te…
Bestaat toeval in de geschiedenis?
Als we de geschiedenis bestuderen, onderscheiden we vaak hoofd- en bijzaken: enerzijds de essentiële gebeurtenissen die de geschiedenis in beslissende mate bepaald hebben, anderzijds de…
Existentiële risico’s moeten prioriteit zijn voor het nieuwe kabinet
Als de coronapandemie ons iets heeft geleerd, dan is het dat we slecht voorbereid zijn op langetermijnrisico’s. De kans dat risico’s van deze aard zich…
De kloof tussen zwarte schimmel en vastgoedportefeuilles
“Het regent binnen. Letterlijk en figuurlijk”, zegt Willy Heikamp. Ze leidt Sander Schimmelpenninck rond in de sociale huurwoning van Sandra. De kozijnen rotten, het behang…
Wat is jouw politieke verantwoordelijkheid?
Ben je verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden in kledingfabrieken in Bangladesh? Voor extreem weer in de wereld als gevolg van klimaatverandering? Jij bent niet de oorzaak…
Cyborgs drinken geen natuurwijn
Vandaag de dag kun je geen gegentrificeerde wijk meer doorlopen zonder ergens op een ‘natuurwijnbar’ te stuiten. Hier serveren ze wijn zoals die ‘natuurlijk’ hoort…
Natuur als eigendom
“Give me the freedom to destroy,Give me a radioactive toy”– Porcupine Tree Ik kan de laatste tijd niet meer douchen zonder aan de conservatieve filosoof…
De Mol heeft gelijk, vrouwen moeten aan de bel trekken
Toen vorige maand de BOOS-uitzending over The Voice of Holland online kwam, zaten miljoenen mensen klaar om te kijken. Wat is er gebeurd, wat heeft…
Hoe poëzie kan helpen om filosofie te dekoloniseren
Het is algemeen bekend dat de literatuurwetenschap een discipline werd ten tijde van kolonialisme. In grote lijnen kan beargumenteerd worden dat haar totstandkoming als disciplinair…
Deelplatforms: doorgeefluiken of dirigenten?
Een betere wereld, met een betere economie – socialer, efficiënter, duurzamer. Tien jaar geleden geloofden we het nog. Toen werden ‘deelplatforms’ Uber en Airbnb onthaald…
Hoe lossen we de wooncrisis op?
In september stemde 56% van de Berlijnse inwoners tijdens een referendum voor het onteigenen van haar allergrootste vastgoedreuzen: een unicum. Ook in Nederland vloog het…
Het genot om even niemand te zijn
“Voor het eerst in de geschiedenis bouwen mensen stelselmatig betekenisloze plekken”, zo schreef filosoof Eugene Victor Walter eind jaren tachtig in zijn boek Placeways. Hij…
Waarom thuis dagdromen onmisbaar is
Thuiswerken is onderdeel van het ‘nieuwe normaal’ geworden. Een prima oplossing tegen een woekerend virus, maar werknemers raken er psychisch door in de knoop: al…
We hebben meer milieufilosofie nodig
De uitkomsten van de recente COP26-onderhandelingen in Glasgow zijn verontrustend. Volgens de Climate Action Tracker is het beste scenario voor de toekomst van de planeet…
Grenzen aan de vooruitgang
De klimaatcrisis is mede ontstaan door de consumptieve levensstijl van de moderne mens. De klimaatcrisis is dus ook een levensstijlcrisis. Volgens het IPCC (Intergovernmental Panel…
De beste filosofieboeken van het afgelopen jaar
De Socratesbeker wordt ieder jaar uitgereikt aan de auteur van het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek. De jury selecteerde twintig boeken die kans…
Ode aan de burgerdeugd
In de Nederlandse taal is ‘burgerlijk’ geen populair woord, allerminst in studentenkringen. De eerste uitleg van ‘burgerlijk’ door de Van Dale luidt: eenvoudig als een…
De best gelezen stukken van 2021
De redactie van Bij Nader Inzien selecteerde de tien best gelezen stukken van het afgelopen jaar. Veel leesplezier – en alle goeds voor 2022!