Beeld je in dat je aan extreem, maar tijdelijk geheugenverlies lijdt. Er ligt, als het ware, een sluier van onwetendheid over je geheugen. Je weet…
Iets insturen?
De oorspronkelijke positie van John Rawls
De epistemologie van machinaal leren
De razendsnelle ontwikkelingen in machinaal leren—in goed Engels, machine learning—zijn voor eenieder zichtbaar. Zelflerende algoritmes vertalen onze teksten, voeden ons onze advertenties, herkennen onze gezichten,…
What if-vragen maken de geschiedenis urgent
11 November 1918 markeerde niet alleen het einde van de Eerste Wereldoorlog. Het was ook het symbolische beginpunt van de Dolkstootlegende, de opmaat voor het…
Seks op doktersrecept
Gezonde seksuele relaties en intimiteit kunnen het welzijn van een mens aanzienlijk ten goede komen. Aanrakingen, warmte, en ultiem ook het klaarkomen zelf zorgen voor…
Confucius vs. China’s Sociaal Krediet Systeem
— Winnaar van de derde prijs van de OZSW/BNI Essaywedstrijd — Je hebt een afspraakje met iemand die je via een datingwebsite hebt ontmoet, en…
Over poetslipvissen die niet kunnen blozen en filosofen die spektakels bederven
De poetslipvis woont samen met andere poetsvissen in poetsstations op koraalriffen. Wanneer hij wil poetsen, beweegt hij op en neer. Grotere vissen die gepoetst willen…
Taalfilosofie voor factcheckers
Winnaar van de OZSW/BNI Essaywedstrijd Zowat elke nieuwsredactie heeft de voorbije jaren een factchecker in dienst genomen. Die moet de publieke uitspraken van politici testen…
Winnaars OZSW/BNI essaywedstrijd bekend
Afgelopen zaterdag zijn tijdens de OZSW-conferentie de prijswinnaars van de OZSW/BNI essaywedstrijd bekend gemaakt. (Er volgt nu nog even wat suspense.) In totaal zijn er…
Waarheidsspreken in tijden van ‘post-truth’: Foucault, ‘parrèsia’ en populisme
Afgelopen augustus publiceerden 300 Amerikaanse kranten, onder aanvoering van de Boston Globe, een editorial waarin ze de persvrijheid verdedigden. Daarmee reageerden ze op de onophoudelijke…
Een veranderd gezicht ‘doen’: De geleefde ervaringen van mensen die een deel van het gezicht missen
Het menselijk gezicht is een wonderlijk, complex lichaamsdeel. Het is de plek waar allerlei zintuiglijke organen en lichamelijke functies samenkomen. Het gezicht neemt daarnaast een…
Weg met de uitvoerende kunstenaar?
De afgelopen maanden vloeide er al heel wat inkt over het machtsmisbruik in de kunstensector. In de nasleep van #metoo deden heel wat podiumkunstenaars een…
Waarom kwaliteitsindicatoren voor de filosofie?
Door:Marcus Düwell (hoogleraar Universiteit Utrecht, voorzitter Disciplineoverleg Wijsbegeerte (DWB)), Frans de Haas (hoogleraar Universiteit Leiden, vanaf 1 januari 2019 wetenschappelijk directeur OZSW), en Anthonie Meijers (hoogleraar Technische Universiteit Eindhoven,…
Baggini’s boek is een springplank om verder de filosofie van de waarheid in te duiken
Julian Baggini is een belangrijk figuur in het Britse publieksfilosofische landschap. Hij is de oprichter van het inhoudelijk en esthetisch geslaagde tijdschrift, The Philosophers’ Magazine.…
Leven volgens een Nietzscheaans scheppingsideaal
Hoe moet een mens leven? Jaren werd deze vraag beantwoordt door de christelijke moraal. Nu we in een tijd leven waarin deze oude tradities zijn…
Politiek zonder politiek
You did it! Congratulations to Greece and its people on ending the programme of financial assistance. With huge efforts and European solidarity you seized the…
Autisme: voorbij de Catch-22
Autisme zweeft meer en meer tussen ‘stoornis’ en ‘identiteit’. Dit is onder meer te danken aan getuigenissen van volwassenen met een diagnose. Enerzijds is Autisme…
De nieuwe privacywet: heb je ‘recht op uitleg’ wanneer machines over jou beslissen?
Sinds 25 mei 2018 is de EU-brede privacywetgeving ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’ (kortweg AVG) van toepassing, in het Engels bekend als de General Data Protection Regulation (GDPR).…
Kennen en begrijpen doen we in verbinding met elkaar
Op een morgen, ergens in oktober vorig jaar, op de Thalys onderweg van Amsterdam naar Nantes, zit ik over mijn laptop gebogen. De man naast mij opent…
Kunst hoef je helemaal niet te ‘snappen’
Toen afgelopen 5 mei Childish Gambino (a.k.a. Donald Glover) de single “This is America” uitbracht, ontplofte het internet. Iedereen, zo leek, had vrij genomen voor…
Moet je wachten met orgaandonatie tot je helemaal dood bent?
Ik wil u graag een paar vragen stellen. Gewetensvragen. Het is geen quiz. Stel dat u een ernstig ongeluk overkomt. In het ziekenhuis blijkt na…
Dialoog over de oneindigheid van de liefde door Tullia d’Aragona
Geïnspireerd door Plato’s Symposium waren ‘liefdesdialogen’ in de vijftiende en zestiende eeuw een belangrijk genre binnen de westerse filosofie om ethische, politieke, metafysische en zelfs…
Kaas door Willem Elsschot
Als kind haatte ik lezen. Ik kon maar niet begrijpen waarom mensen een boek ter hand nemen terwijl er ondertussen heel wat andere zaken te…
Hannah Arendt's 'Het zionisme bij nader inzien'
“Het zionisme bij nader inzien” (1978) van de Joodse Duits-Amerikaanse filosofe Hannah Arendt (1907-1975) is om meerdere redenen bijzonder. Vol verbazing constateerde ik hoe visionair…
Over schoonheid en Schrödingers kat
Stel dat een kat in een afgesloten kist zit. In deze kist zit een explosief dat door het verval van een radioactief deeltje binnen een…
Een ideale staat voor varkens
Hoewel eten een prominente plaats inneemt in het dagelijks bestaan, kent de Westerse filosofie verbazingwekkend weinig uitvoerige verhandelingen over onze relatie tot eten. Wel is…
Queer Phenomenology door Sara Ahmed
Prijsvraag!
Bij Nader Inzien en de Nederlandse Onderzoeksschool Wijsbegeerte (OZSW) nodigen alle academische filosofen in Nederland uit tot deelname aan een prijsvraag rond het thema: De…
Waarom psychische stoornissen wel degelijk hersenstoornissen zijn
Vorige maand organiseerde de NPO een ‘Depressie Themamaand’. In het kader van deze themamaand zond BNN-VARA op 9 april de ‘Depressie Kennistest’ uit, een ‘informerende…
De spiermannen van Vesalius
In 1547 wordt Rudolph Snellius geboren te Oudewater. Deze hoogleraar in de wiskunde en oude talen te Leiden is zelf een leerling van de Duitse…
Can there be mutual love between humans and robots?
In May 2018, the company Abyss Creations announced that their “real doll X” is now “officially live”. According to the announcement, this is “the world’s…
Persoonlijke Notities door Marcus Aurelius
‘Persoonlijke notities’ staat vol adviezen van Marcus Aurelius, Romeins keizer en stoïcijn, aan zichzelf. Hoewel hij de notities in de tweede eeuw tijdens veldtochten optekende,…
Een gereguleerde orgaanmarkt? Enkele praktische en filosofische tegenkantingen
In sommige landen waar individualisme hoog in het vaandel staat en een nijpend tekort aan organen heerst, zoals Nederland en de VS, gaan steeds meer…
Gaat het echt om minder vlees eten en minder vliegen?
Op de Utrechtse dag van de Filosofie van een tijdje geleden gingen Neelke Doorn, Marc Davidson en Appy Sluijs onder leiding van Petra van der…
Jouw privacy is belangrijk voor ons!
U heeft ze vast ook ontvangen de afgelopen weken: tal van e-mails over privacy voorwaarden afkomstig van bedrijven waarvan je al lang vergeten was dat…
Filosofie begint bij jezelf
In Ongoingness: The End of a Diary (2015) deelt essayist Sarah Manguso haar bespiegelingen over haar obsessieve dagboekschrijverij gedurende haar volwassen leven. Hoe ze in…
Het ware zelf: Inzichten uit de experimentele filosofie
Ben ik nog wel dezelfde persoon als voorheen? Deze vraag is niet louter een fascinerende theoretische puzzel, maar is voor veel mensen een concrete en…
Aandacht voor aandacht
Met het uitlekken van de praktijken van Cambridge Analytica is het nog maar eens duidelijk geworden dat er donkere kanten zitten aan ons social-media gebruik.…
Leven in een tweedimensionale wereld
Stel u voor dat we in een wereld leven die louter tweedimensionaal is. Hoe gaat dat? Hoe onderscheiden we de dingen? Hoe bewegen we ons…
De mogelijkheid van een wereld
Wie fan is van de sciencefiction animatieserie Rick and Morty, is bekend met mogelijke werelden: alternatieve universa waar de dingen net wat anders lopen dan…
De waarde van privacy(schendingen)
Wat heeft zangeres Marion Manola (zie foto), die furore maakte op Broadway aan het eind van de 19de eeuw, gemeen met voetballer Robin van Persie…
De tweede sekse door Simone de Beauvoir
Onlangs was ik te gast in Bar de Beauvoir, een programma op radiozender Klara, live vanuit De Singel in Antwerpen met als thema het feminisme…
Psychose en transformaties van realiteit
Een wereld in verandering Psychose en in het bijzonder schizofrenie zijn thema’s die in de filosofisch geïnspireerde fenomenologische psychiatrie in de 20ste eeuw bijzonder veel…
Het ene meningsverschil is het andere niet
In sommige kringen hoef je maar Zwarte Piet, immigratie, vaccinatie of genderneutraliteit te zeggen en je krijgt gegarandeerd ruzie. Haren omhoog en hakken in het…
Geef een voetbalhooligan een stoot op zijn neus en zeg ‘sorry’
Volgens het determinisme zijn mensen zo onvoorspelbaar als het weer: als Gerrit Hiemstra alle natuurwetten en alle relevante oorzaken zou kennen, dan zou hij jouw…
Systeembanken? Systeembedrijven!
Nu de ophef over het salaris van ING-topman Hamers weer wegebt, is het tijd om een stap verder te gaan, en een wijdverbreid misverstand uit…
Aanvaard dat je niet alles kunt zijn
Het leven van een kluizenaar of activist, politicus, of voltijds ouder van vier kinderen, alle zijn waardevol. Dat inzicht daagt soms uit. Een ander leven…
Brexit, democratie en de tirannie van de meerderheid
In juni 2016 besloot een krappe meerderheid van de Britse kiezers per referendum om uit de Europese Unie te stappen. De “Brexit” deed veel stof…
Naar een filosofische ‘theory of everything’
Deze blog is onderdeel van de rubriek ‘onderzoeksprojecten’ waarin filosofen die recentelijk een onderzoeksbeurs binnen hebben gehaald of juist een onderzoeksproject afsluiten, vertellen waar hun onderzoek…
Waar was ik toen ik er niet was? Deel 6: repliek door de auteur
Vandaag het laatste deel van het boeksymposium over Waar was ik toen ik er niet was? Een filosofie van persoon en identiteit. Monica Meijsing antwoordt op…
Waar was ik toen ik er niet was? Deel 5: persoon-zijn
Reactie op hoofdstuk 9 van Waar was ik toen ik er niet was? (‘Hier ben ik’) Over autopoiesis en de beperkte autonomie van personen Wat…