Stel je voor: je hebt hard getraind voor een plekje in de selectie van jouw lokale sportclub. De trainer, die bepaalt wie er in de…
Over vrijheid, onderwerping en macht
Waarom Den Haag niet lijdt aan collectief geheugenfalen
De kamerdebatten over de beruchte “Positie Omtzigt: functie elders”-notitie illustreren op voortreffelijke wijze een wijdverbreid misverstand over de werking van het menselijk geheugen. Steen des…
Waarom vliegen soms beter is voor het milieu dan de trein nemen
Cognitieve dissonantie verwijst naar de spanning die we ervaren als onze overtuigingen in conflict staan met andere overtuigingen of ons handelen. Op de hoogte blijven?…
Zolderkamercommunisten
Het spook van het communisme waarde onlangs door de SP. Enkele radicale leden wilden de partij omvormen tot een klassiek marxistische partij. Hoewel de “geradicaliseerde…
De Nederlandse democratie wordt bedreigd door een gebrek aan conflict
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt beschreef in het debat over de toeslagenaffaire de grootste bedreiging voor onze democratie: het disfunctioneren van de macht en tegenmacht. Die dreiging…
Soms is meer risico nemen een teken van verantwoordelijkheid
”Kabinet kiest voor meer risico,” kopte NRC op woensdag 24 februari. Meer risico? Het is maar hoe je het bekijkt. Op de hoogte blijven? Volg ons op Twitter, Facebook en Instagram.…
Koloniale roofkunst als filosofisch probleem
In de afgelopen jaren is er steeds meer aandacht geschonken aan het probleem van de koloniale roofkunst. Deze discussie, die onlangs belangrijke ontwikkelingen heeft gekend,…
De samenzwering voorbij: Complotten over complotten
De complottheorie is een intrigerend verschijnsel waarbij eindeloos veel creativiteit lijkt te komen kijken – van individuen die er anno 2021 van overtuigd zijn dat…
Slavernij in de Oudheid: Wat zij ervan vonden en wat wij van hen vinden
Illustratie: Wies Tesselaar In de discussie over verwerpelijke praktijken uit het verleden zoals de slavernij gaan we er doorgaans van uit dat we de mensen…
Wat een octopus ons kan leren
Octopussen ontsnappen aan de meedogenloze kaken van gestreepte kathaaien door naadloos op te gaan in hun omgeving. Hun huid weerspiegelt koraal, of ze hullen zich…
We moeten af van ‘hij’ en ‘zij’
Het Zweedse woordenboek kent sinds 2015 naast ‘han’ (hij) en ‘hon’ (zij) ook het genderneutrale ‘hen’ en in het Engels kun je ‘they’ gebruiken als…
Nee, een mondkapjesplicht ís geen moderne slavernij
Slavernij, weten we, was een gruwelijk instituut. Mensen als koopwaar. Met geweld toegeëigende lichamen, misbruikt als (re-)productiemiddelen. Ondanks die beladenheid wordt de term ‘slavernij’ regelmatig…
Wat betekent solidariteit tijdens de coronacrisis?
De kans is groot dat onze volksvertegenwoordigers zich tijdens de volgende persconferentie wederom zullen beroepen op solidariteit. “Beste mensen,” zal Hugo de Jonge zeggen, “we…
Goede voornemens goed doen: drie filosofische tips
Voor veel mensen is het een vaste prik in december en januari: eerst vol goede moed reflecteren op welke gewoontes je komend jaar wilt veranderen,…
Alle goeds!
“Alle goeds voor 2021!”, riepen we vannacht tegen elkaar. Van buren, collega’s, en pakketbezorgers zullen we de komende dagen nog vaak die wens te horen…
Kantiaans klimaatactivisme
“Ik hoef niet minder te vliegen, want het maakt toch geen verschil.” “Je moet wél minder vliegen, want het maak wel degelijk een verschil.” Twee…
Waar voor je geld
De coronacrisis blijkt een interessante testcase te zijn voor de moraliteit van bedrijven. Waar sommige ondernemingen proberen een slaatje te slaan uit deze crisis door…
Mag je liegen tegen kinderen (over het bestaan van Sinterklaas)?
Kunt u zich het moment nog herinneren waarop u er achter kwam dat Sinterklaas niet bestaat? Ik wel. De teleurstelling staat me nog helder voor…
Dit is het echte sociale dilemma
De Netflix-documentaire The Social Dilemma luidt de alarmklok over de verregaande invloed van sociale media platforms op ons, de gebruikers. Onze aandacht wordt geoogst door…
Waarom de dood een kwaad is
Voor sommige mensen komt de dood als een verlossing, maar voor de meesten is de dood een bedreiging, op ieder moment eigenlijk het ergste wat…
Probeer je kamerplant maar eens te bedanken
Foto’s: Anna Trap “Ik ben sinds corona zo dankbaar geworden voor de natuur,” zei een goede vriend laatst tegen mij. We maakten een avondwandelingetje door…
Ook een hypocriet heeft recht van spreken
“Wie ben jij om kritiek te leveren op mijn vlieggedrag? Je vliegt toch zelf ook nog? Kijk eerst naar jezelf, voor je anderen de maat…
Moet innovatie democratisch zijn?
Veel optimisten hopen dat de coronacrisis waardevolle innovatie zal versnellen. Innovatie is nodig om de pandemie tegen te houden en voor andere urgente zaken, zoals…
Mensen, we moeten eens babbelen over het embryo
Praten over gevoelige onderwerpen, het ligt vaak nogal moeilijk. Onderzoek op menselijke embryo’s is zo’n gevoelig thema. En in dat geval is er nog een…
Een eigen mening hebben, kan dat nog?
Sinds de Verlichting hechten we in het Westen veel waarde aan openheid van informatie en denken voor jezelf. Je moet anderen niet je mening laten…
“Wat is hier de bedoeling van?” Hoe kunst communicatie kaapt
Bij de opening van het Leietheater in mijn thuisstad Deinze woonde ik de voorstelling Cosmopolitan – in between spaces van Collectief Eland bij. Bij aanvang…
Vliegschaamte
De Van Dale is inmiddels een nieuw woord rijker: ‘vliegschaamte’, oftewel “de schaamte die iemand ervaart als hij of zij gebruikmaakt van een vliegtuig terwijl…
Het drama van de Unbildung
In deze tijd van corona roepen we elkaar op meer te gaan lezen. Maar tegelijkertijd weten we ons niet meer langdurig te concentreren en zijn…
Waarom religie en ethiek hand in hand kunnen gaan
In een van Plato’s vroegste dialogen lezen we hoe Socrates tijdens zijn ochtendwandeling op de Agora Eutyphro ontmoet. Die blijkt op weg te zijn naar…
Doorlopen en stilstaan
We leven in een turbomaatschappij waarin de productie en consumptie blijven groeien: stilstand is namelijk achteruitgang. Mensen zijn voortdurend in beweging, hebben geen tijd om…
Schijt-aan-klimaat-vliegers
“Vlieg niet, want vliegen laat zien dat je onverschillig staat tegenover klimaatverandering.” Vergelijk: feest niet, want feesten in tijden van corona geeft een signaal af…
Waarom de ‘woke’ grapjes van Bol.com dubbel problematisch zijn
Vorige maand kondigde Bol.com aan dat het bedrijf stopt met het aanbieden van producten waarop de beeltenis van zwarte piet te zien is. Zonder twijfel…
Goed kan altijd beter (dan anderen)
Je kent het vast wel. Je hebt je opleidingen succesvol afgerond, relevante werkervaring opgedaan en je spreekt vloeiend een vreemde taal. Je hoopt een goede…
Grapperhaus en de zinnigheid van hypocrisiebeschuldigingen
Eens in de zoveel tijd ligt de politiek overhoop over een verondersteld kwaad, bijtend aan de fundamenten van haar geloofwaardigheid; de doodzonde die geen enkele…
Vliegen, verantwoordelijkheid en het goede leven
Onlangs speelde ik een hoofdrol in een spotprent in Trouw. Dat was vanwege een interview eerder die week over ‘vliegen’. Over wat ik er als…
In wiens belang is het algemeen belang?
In crisistijd is het een bekende manier om zaken te rechtvaardigen die normaal niet mogen: een beroep op het algemeen belang. Het is dan ook…
De prijs van een leven
Triage Tijdens de explosie van COVID-19-besmettingen in maart en april van dit jaar leek het er even op dat de IC-afdelingen niet meer iedere patiënt…
Onvrede met het nieuws? Over wereldbeelden en nepnieuws
Nieuwsmedia worden in toenemende mate geconfronteerd met onbegrip. Er is vaak kritiek op de veronderstelde eenzijdigheid van het nieuws. Ook ligt tegenwoordig regelmatig de vermeende…
Collectief onverantwoordelijk
Tijdens de coronacrisis nemen veel mensen hun verantwoordelijkheid. Ze blijven thuis of houden afstand om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Dat is niet…
Gebonden aan huis: vloek of zegen?
Nu iedereen in Nederland al maanden gedwongen thuis heeft moeten blijven, vergelijkt Eveline Groot haar eigen situatie met die van Germaine de Staël (1766–1817). Deze…
Institutioneel racisme, Black Lives Matter, en de rechtsstaat
De woede, het verdriet en de verontwaardiging na de dood van George Floyd hangen direct samen met het trieste feit dat hij het slachtoffer geworden…
Waarom Rutte de natiestaat als lichaam presenteert
“Nederland is nu een patiënt. En die patiënt moet behandeld worden,” zei premier Rutte afgelopen 12 maart tijdens een persconferentie over de maatregelen tegen het…
Vrouwen door Plato’s bril
Als we het hebben over waarheid, is het niet alleen belangrijk na te denken over de vraag wat waarheid is, maar ook aan wie waarheid…
De hydropolitiek is een bril
Door historische patronen bloot te leggen, werpt Sheikh in Hydropolitiek vanuit politiek, economisch en filosofisch perspectief licht op de nieuwe verbindingen én scheidlijnen op het water. Daarnaast…
De galante professor Immanuel Kant
De Duitse filosoof Immanuel Kant staat bekend om zijn plichtenleer. Minder bekend is zijn praktische filosofie over vriendschap. In de volgende passage uit Over vriendschap, de…
Jongeren voorrang geven op de ic?
Het voorgestelde leeftijdscriterium, waarmee jongeren op de intensive care voorrang krijgen op ouderen, is onhoudbaar op morele gronden, betoogt ethicus Fleur Jongepier. Er is een draaiboek…
De absurde wereld van Camus heeft niets te maken met depressie
In een depressie verliezen vanzelfsprekendheden hun betekenis. Verbinding zoeken met andere wezens kan helend werken volgens Eva Meijer. In De grenzen van mijn taal gebruikt ze haar…
Een goede kunstcriticus durft zich uit te spreken
De kunstcriticus doet kunst tekort als hij strikt naar het kunstwerk kijkt. In zijn boek Kijken, denken, proeven betoogt Thijs Lijster waarom de kunstcriticus stelling moet nemen…
Solidariteit in een crisis
Met elkaar, voor elkaar!, zo luidt het motto in tijden van corona. Je hebt de vlaggen vast wel zien wapperen. Maar waar komt deze plotselinge…
De wereld is een noodzakelijke maar onveilige plek
Soms is het beter om niet voluit te gaan, niet alles te geven, zodat een ruimte kan ontstaan waarin we ons veilig voelen. De Vlaamse…